رهبری نکنید

پایان دادن به رهبری قهرمان‌گونه: چرا تیم‌های موفق به رهبری کمتری نیاز دارند؟

یکی از مدیران عامل زمانی به من گفت: “من تیمی از بهترین‌ها را جمع کرده‌ام، اما می‌خواهم آنها مانند ستاره‌های یک مجموعه، هماهنگ با هم کار کنند.” این حرف عمیقی است که نگرانی بسیاری از مدیران را در طول ۲۰ سال تجربه مربیگری من در بهترین تیم‌های دنیا نشان می‌دهد. این مدیرعامل کاری را انجام داد که بسیاری آن را غیرممکن می‌دانستند: او همزمان با آزاد کردن ۳۰ درصد از وقت خود، به دنبال رشد ده برابری سازمان بود. نقطه عطف زمانی رخ داد که او متوجه شد با وجود استخدام نیروهای برجسته، سبک رهبری متمرکز او مانع پیشرفت شده است. تحول اصلی زمانی اتفاق افتاد که او از رهبری سنتی به سمت آنچه من آن را “همکاری هم‌سطح” می‌نامم حرکت کرد. او راه دستیابی همزمان به رشد چشمگیر و ایجاد فرصت برای نوآوری را کشف کرد.
در دو دهه تجربه مربیگری بهترین تیم‌های جهان، دریافته‌ام که موفق‌ترین سازمان‌ها – ۱۵ درصد برتر که به موفقیت‌های فوق‌العاده دست یافته‌اند – نه از طریق رهبری قهرمان‌محور، بلکه با تغییر اساسی در شیوه کار تیمی به این جایگاه رسیده‌اند. در کتاب جدیدم، “هرگز تنها رهبری نکن”، توضیح می‌دهم که چگونه این تحول رخ می‌دهد و چرا برای بقا در دنیای کسب و کار امروز ضروری است.
هزینه‌های پنهان رهبری قهرمان‌محور آمارها به روشنی نشان می‌دهند: در شیوه رهبری سنتی که همه اطلاعات و تصمیم‌ها از طریق یک فرد مرکزی جریان می‌یابد، بخش زیادی از پتانسیل‌های موجود هدر می‌رود. تحقیقات موسسه فرازی گرین‌لایت روی بیش از ۳۰۰۰ تیم نشان می‌دهد سازمان‌هایی که از رهبری سنتی به سمت “همکاری هم‌سطح” حرکت کرده‌اند، پیشرفت‌های چشمگیری داشته‌اند: ۷۹ درصد افزایش در صراحت گفتار، ۴۶ درصد بهبود در همکاری و ۴۴ درصد افزایش در مسئولیت‌پذیری.
با وجود این نتایج قابل توجه، تنها ۱۵ درصد تیم‌ها به این سطح از عملکرد می‌رسند. اکثر آنها همچنان درگیر الگوی رهبری قدیمی هستند که ناخواسته باعث کندی کار و سرکوب خلاقیت می‌شود.
ظهور همکاری هم‌سطح همکاری هم‌سطح یک بازنگری اساسی در نحوه کار تیم‌ها است که بر دو اصل استوار است: ۱. رفتارهای ارتقادهنده متقابل – اعضای تیم متعهد می‌شوند به پیشرفت یکدیگر کمک کنند و همدیگر را به سوی موفقیت‌های بزرگتر سوق دهند ۲. روش‌ها و ابزارهای نوین همکاری که نوآوری بیشتر و تصمیم‌گیری سریع‌تر را ممکن می‌سازند
این فراتر از واگذاری مسئولیت یا توانمندسازی است – این یک تغییر بنیادی در نحوه همکاری تیم‌ها است. موفق‌ترین شرکت‌های نوآور امروزی از همان ابتدا این شیوه همکاری را در فرهنگ سازمانی خود جای داده‌اند.
چگونه این تغییر را ایجاد کنیم؟ تغییر از رهبری سنتی به همکاری هم‌سطح نیازمند تحول در چند زمینه است:

• حرکت از پرهیز از رویارویی به سمت صراحت سازنده
• ایجاد روابط هدفمند به جای ارتباطات اتفاقی
• گذار از تاب‌آوری فردی به تاب‌آوری گروهی
• نهادینه کردن مربیگری و پاسخگویی متقابل

گرچه این تغییرات ممکن است دشوار به نظر برسند، تحقیقات ما نشان می‌دهد که می‌توان با تمرین‌های ساده و هدفمند، اهداف فرهنگی را به عادت‌های روزانه تبدیل کرد. تغییر فرهنگی باید به بخشی از کار روزانه تبدیل شود.
آینده متعلق به همکاری هم‌سطح است در دنیای پیچیده امروز، هیچ رهبری به تنهایی نمی‌تواند همه پاسخ‌ها را بداند یا همه کارها را پیش ببرد. سازمان‌هایی موفق خواهند بود که بتوانند از خرد جمعی و توانایی‌های تیم خود، هم از طریق تغییر رفتار و هم با استفاده از ابزارهای نوین همکاری، بهره ببرند.
دوران رهبری قهرمان‌محور به پایان رسیده است. آینده متعلق به کسانی است که می‌دانند رهبری واقعی یعنی ایجاد شرایطی که در آن افراد بتوانند یکدیگر را به سوی عملکرد فوق‌العاده هدایت کنند. وقتی تیم آن مدیرعامل این شیوه را پذیرفت، نه تنها عملکردشان حفظ شد، بلکه سریع‌تر به اهداف بلندپروازانه خود رسیدند و همزمان به رهبرشان فرصت دادند تا به دنبال نوآوری‌های جدید برود. این تنها یک داستان موفقیت نیست؛ این الگویی برای آینده عملکرد سازمانی است.